Θα ήθελα ένα πιεσόμετρο!
Η αυτο-παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης, είναι ένα σημαντικό διαγνωστικό εργαλείο και ένας παράγοντας για τη βελτίωση της συμμόρφωσης με την αντιυπερτασική θεραπεία. Η ακατάλληλη χρήση συσκευών αυτομέτρησης μπορεί, ωστόσο, να δώσει λανθασμένα αποτελέσματα και να προκαλέσει ανησυχία στον ασθενή. Μερικές στοχευμένες ερωτήσεις και οι κατάλληλες συμβουλές από τον φαρμακοποιό, αρκούν…
Από την ΟΛΙΝΑ ΗΛΙΑΔΟΥ, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
Οι ερωτήσεις σας
Ερώτηση 1η: Για ποιον είναι η συσκευή;
Άνδρας 56 ετών: «Χρειάζομαι ένα πιεσόμετρο, σας παρακαλώ».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Είναι για εσάς ή για κάποιον άλλο;»
Άνδρας 56 ετών: «Όχι, είναι για τον πατέρα μου. Έχει πολλά προβλήματα υγείας αυτή τη στιγμή και είναι λίγο μπερδεμένος».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Μπορεί να χρησιμοποιήσει τη συσκευή σωστά; Θα μπορούσατε να τον βοηθήσετε να κάνει τις μετρήσει του, αν χρειαστεί;»
Η αυτο-παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης είναι ακατάλληλη για ασθενείς που δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες χρήσης του πιεσόμετρου. Για άτομα που δεν είναι αυτόνομα ή πάσχουν από γνωστικές διαταραχές, η συμμετοχή τρίτου κατά τη μέτρηση, είναι απαραίτητη. Επιπλέον, οι συσκευές δεν απευθύνονται σε παιδιά, διότι δεν μπορούν να ακολουθήσουν τις οδηγίες χρήσης.
Ερώτηση 2η: Γνωρίζετε τον τρόπο χρήσης;
Γυναίκα 49 ετών: «Γεια σας, θα ήθελα ένα πιεσόμετρο μπράτσου».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Έχετε ήδη πιεσόμετρο καρπού, απ’ όσο θυμάμαι. Δεν λειτουργεί πια;»
Γυναίκα 49 ετών: «Όχι, οι μετρήσεις δεν είναι ποτέ ίδιες».
Αντιμέτωποι με μη φυσιολογικές ή ασταθείς τιμές της αρτηριακής πίεσης, είναι σημαντικό να διασφαλίσετε τη συμμόρφωση με τις οδηγίες χρήσης της συσκευής αυτομέτρησης. Η θέση του στον καρπό ή στο μπράτσο και η θέση του σε σχέση με την καρδιά, είναι καθοριστικές. Στην πράξη, η σωστή χρήση ενός πιεσόμετρου καρπού είναι πιο δύσκολη από
αυτή ενός πιεσόμετρου βραχίονα. Επομένως, οι συσκευές καρπού θεωρούνται λιγότερο αξιόπιστες από τις συσκευές βραχίονα.
Γυναίκα 55 ετών: «Ο γιατρός μου ζήτησε να παρακολουθώ την αρτηριακή μου πίεση».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Γνωρίζετε πότε πρέπει να τη μετράτε;»
Γυναίκα 55 ετών: «Θα ξαναπάω στον γιατρό σε τρεις εβδομάδες περίπου. Κάθε μέρα την ίδια ώρα δεν πρέπει να τη μετράω;»
Συνίσταται η λήψη των μετρήσεων σύμφωνα με τον «κανόνα των τριών»: 3 μετρήσεις ανά διαστήματα 1 λεπτού, το πρωί με άδειο στομάχι. Στη συνέχεια, το βράδυ σε σταθερή ώρα, 3 ημέρες πριν από την επόμενη ιατρική επίσκεψη. Οι τιμές θα καταγραφούν σε χαρτί ή μέσω της μνήμης της συσκευής, εάν υπάρχει, και θα δοθούν στον γιατρό. Ο μέσος όρος των αποτελεσμάτων αυτών, είναι αντιπροσωπευτικός των τιμών της αρτηριακής πίεσης του ασθενούς.
Ερώτηση 3η: Υπάρχουν άλλες παθήσεις ή παράγοντες κινδύνου;
Γυναίκα 40 ετών: «Χρειάζομαι ένα πιεσόμετρο βραχίονα».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Είναι για εσάς;»
Γυναίκα 40 ετών: «Όχι, για τον άντρα μου. Η αρτηριακή του πίεση θα πρέπει να παρακολουθείται».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Έχει κάποιο νόσημα, υπάρχει κάποιος λόγος για την τακτική μέτρηση;»
Γυναίκα 40 ετών: «Είναι υπέρβαρος και μας είπαν πως πρέπει να την παρακολουθούμε».
Οι τυπικές μανσέτες βραχιονίου, επιτρέπουν γενικά μια μέτρηση για έναν βραχίονα από 22 έως 32 cm σε διάμετρο. Δεν συνιστάται η χρήση σε άτομα με μεγαλύτερη ή μικρότερη περίμετρο βραχίονα (παχύσαρκοι ασθενείς, πολύ μυώδεις βραχίονες κ.λπ. αδύνατοι, υποσιτισμένοι ασθενείς κ.λπ.). Ειδικά περιβραχιόνια παρέχονται για μικρότερους (17 έως 22 cm) ή μεγαλύτερους (32 έως 46 cm) βραχίονες. Μια πολύ μικρή μανσέτα υπερεκτιμά τις τιμές της αρτηριακής πίεσης, ενώ μια πολύ μεγάλη τις υποτιμά.
Ερώτηση 4η: Λαμβάνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή;
Άνδρας 45 ετών: «Ψάχνω για ένα πιεσόμετρο, παρακαλώ».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Σας το συνέστησε ο γιατρός σας;»
Άνδρας 45 ετών: «Όχι, αλλά θα ήθελα να ελέγξω την αρτηριακή μου πίεση».
ΦΑΡΜΑΚΟΠΟΙΟΣ: «Έχετε διαγνωστεί με κάποια πάθηση; Παίρνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή;»
Άνδρας 45 ετών: «Ναι, κλοπιδογρέλη, σιμβαστατίνη και φλεκαϊνίδη».
Σε περίπτωση αρρυθμίας ή σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιαρρυθμικά, οι τιμές της αρτηριακής πίεσης μπορεί να είναι λανθασμένες κατά την αυτομέτρηση. Για τους ίδιους λόγους εξαιρούνται από το πρωτόκολλο αυτομέτρησης άτομα που είναι υπερβολικά ανήσυχα.
Μερικές πληροφορίες για τις ίδιες τις συσκευές
Οι συσκευές αυτομέτρησης της αρτηριακής πίεσης, χρησιμοποιούνται για παρακολούθηση της αρτηριακής πίεσης εκτός ιατρικών επισκέψεων. Καθιστούν δυνατή την καταγραφή της αρτηριακής υπέρτασης ή την επικύρωση της επίτευξης των στόχων της, κατά τη διάρκεια μιας θεραπείας. Μετρούν τη συστολική και διαστολική αρτηριακή πίεση, αλλά και τον καρδιακό ρυθμό. Οι συσκευές θα πρέπει να πληρούν τα πρότυπα NF1060. Υπάρχουν δύο τύποι συσκευών: τα πιεσόμετρα καρπού και βραχίονα. Τα πιεσόμετρα απευθύνονται σε άτομα ηλικίας άνω των 15 ετών.
Πότε θα πρέπει να αποφεύγεται η χρήση της συσκευής;
Πάνω σε πληγή , σε βραχίονα με λεμφοίδημα ή σε αρτηρία με stent. Επίσης, σε περίπτωση απώλειας αυτονομίας, γνωστικών διαταραχών και άγχους. Τα αποτελέσματα δεν μπορούν να ερμηνευθούν σε περίπτωση αρρυθμίας.
Πρωτόκολλο αυτομέτρησης της αρτηριακής πίεσης
Τι θα πρέπει να κάνει ο ασθενής πριν ή τι να αποφύγει; Το κάπνισμα, η κατανάλωση καφέ και η άθληση, δεν συνίστανται το διάστημα που προηγείται της μέτρησης. Ο ασθενής θα πρέπει να ξεκουράζεται τουλάχιστον 5 λεπτά πριν. Να βρίσκεται σε καθιστή θέση, με τα πόδια το ένα δίπλα στο άλλο, τα χέρια γυμνά ή καλυμμένα με χαλαρά ρούχα, χωρίς να φορά κάποιο ρολόι ή βραχιόλι. Πολύ σημαντικό να αναφερθεί, πως ο ασθενής κατά τη διάρκεια μέτρησης της αρτηριακής του πίεσης, δεν θα πρέπει να κινείται, να μιλά, να τρώει ή να πίνει. Θα πρέπει να μένει ήρεμος.
Η μέτρηση με το πιεσόμετρο καρπού
Η συσκευή θα πρέπει να τοποθετείται στο ύψος του καρπού, με την οθόνη στην πλευρά της παλάμης. Θα πρέπει να τοποθετείται στο ύψος της καρδιάς, ακουμπώντας το χέρι στον αντίθετο ώμο, χωρίς γροθιά, χρησιμοποιώντας τον ελεύθερο βραχίονα για να διατηρηθεί η θέση αυτή.
Η μέτρηση με το πιεσόμετρο βραχίονα
Με τη χρήση του πιεσόμετρου μπράτσου, η μανσέτα θα πρέπει να τοποθετείται στο ύψος της καρδιάς, 2 εκατοστά πάνω από την κάμψη του αγκώνα, με το χέρι να ακουμπάει σε ένα τραπέζι, με τη γροθιά χαλαρή.
Διαθέσιμες Επιλογές στα πιεσόμετρα που κυκλοφορούν
Με δυνατότητα σύνδεσης: Η μεταφορά των τιμών μετρήσεων στο smartphone ή το tablet, επιτρέπει τη γραφική παράσταση και την παρακολούθηση των καμπυλών για αρκετές εβδομάδες ή μήνες.
Με ενσωματωμένη μνήμη: επιτρέπει την καταγραφή καθορισμένου αριθμού τιμών για έναν ή περισσότερους χρήστες (αυτόματο πιεσόμετρο 3 μετρήσεων). Ορισμένα υπολογίζουν αυτόματα και το μέσο όρο των μετρήσεων.
Μεγέθη μανσέτας: Τα πιο συνηθισμένα έχουν διαμέτρους 17-22 cm (μικρό), 22-33 cm (τυπικό) ή 32-46 cm (μεγάλο). Τα μεγέθη μπορεί να διαφέρουν ανάλογα με τα μοντέλα και τις μάρκες.
Ένδειξη θέσης: Σύστημα οπτικής ή ακουστικής ειδοποίησης σε περίπτωση λανθασμένης τοποθέτησης του πιεσόμετρου.
Μερικές χρήσιμες συμβουλές για τη μέτρηση της αρτηριακής πίεσης
– Η αρτηριακή πίεση εκφράζεται συνήθως σε εκατοστά υδραργύρου (14/9 cm Hg), ενώ οι συσκευές παρέχουν αποτέλεσμα σε χιλιοστά υδραργύρου (140/90 mmHg).
– Τα όρια που καθορίζουν την αυτομετρούμενη υπέρταση (135/85 mmHg) είναι χαμηλότερα από αυτά που ορίζονται σε ιατρικό περιβάλλον (140/90 mmHg).
– Εάν η τιμή είναι πολύ υψηλή ή πολύ χαμηλή, ο ασθενής δεν θα πρέπει να τροποποιήσει τη θεραπεία του χωρίς ιατρική συμβουλή.
