«Αν σας ταλαιπωρεί η εποχική αλλεργική ρινίτιδα…»
Από την ΟλίναΗλιάδου,
MscClinicalPharmacologist, MBAinPharmacyManagement, MPharm
Η φύση έχει αρχίσει να ανθίζει και φυσικά τα πρώτα συμπτώματα αλλεργίας έχουν ήδη κάνει την εμφάνισή τους! Τι πιο επίκαιρο, λοιπόν, από το να αναφερθούμε στους τρόπους αντιμετώπισης αλλά και πρόληψης της εποχικής αλλεργικής ρινίτιδας.
Σχετικά με την αλλεργική ρινίτιδα…
Η αλλεργική ρινίτιδα είναι ένα από τα πιο συχνά χρόνια νοσήματα. Πρόκειται για το αποτέλεσμα της ευαισθητοποίησης του οργανισμού σε ουσίες που αποκαλούνται αεροαλλεργιογόνα. Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική (μόνο την άνοιξη), όλο τον χρόνο ή όλο τον χρόνο με εποχική επιδείνωση. Aφορά στο 25% του γενικού πληθυσμού και μπορεί να είναι επίμονη (περισσότερο από τέσσερις ημέρες την εβδομάδα, περισσότερο από τέσσερις ώρες την ημέρα) ή διαλείπουσα. Επίσης, μπορεί να είναι ήπια ή σοβαρή, όταν προκαλεί διαταραχές στις φυσικές δραστηριότητες, στον ύπνο ή στην εργασία.
Γιατί εκδηλώνεται;
Είναι η κλινική έκφραση μιας υπερβολικής και λανθασμένης εκτίμησης του ανοσοποιητικού συστήματος έναντι «αβλαβών» ουσιών που αναγνωρίζονται ως «παράσιτα», με αποτέλεσμα την παραγωγή αντισωμάτων IgE. Όσο εξελίσσεται αυτό το φαινόμενο, ο ασθενής δεν εκδηλώνει συμπτώματα (φάση ευαισθητοποίησης). Σε κάποιο σημείο ο ασθενής μεταπίπτει από τη φάση της ατοπίας σε αυτήν της αλλεργίας, με αποτέλεσμα τα αλλεργιογόνα τα οποία εισπνέει να οδηγούν πλέον στην εκδήλωση των συμπτωμάτων. Η εκδήλωση αυτή οφείλεται στην έκκριση νευροδιαβιβαστών, όπως είναι οι προσταγλανδίνες και τα λευκοτριένια, που έχουν ως όργανα-στόχους τους βλεννογόνους της μύτης, των επιπεφυκότων και των αεραγωγών (βρόγχων).
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αλλεργική ρινίτιδα, αφενός πολύ συχνά συνοδεύεται από επιπεφυκίτιδα και αφετέρου εξελίσσεται σε άσθμα.
Τα συχνότερα αεροαλλεργιογόνα είναι…
- Τα αγρωστώδη (πάνω από 600 είδη στον ελλαδικό χώρο),
- Η παριετάρια (περδικάκι),
- Η ελιά,
- Τα ακάρεα της οικιακής σκόνης,
- Οι μύκητες Alternaria, Cladosporium,
- Τα επιθήλια της γάτας και του σκύλου (ολοετή).
Τα συμπτώματα
Τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας είναι η καταρροή, η συμφόρηση, το φτέρνισμα, ο ρινικός κνησμός, αλλά και κνησμός στη μαλθακή υπερώα, ακόμη και η ξηρότητα. Οι επιπεφυκότες εμφανίζουν δακρύρροια, κνησμό, ερυθρότητα.
Το 30% των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα θα εμφανίσει άσθμα.Αυτό θα είναι αρχικά επίσης εποχικό ή διαλείπον, όμως είναι πιθανό έπειτα από κάποιο χρονικό διάστημα να εξελιχθεί σε ολοετές και επίμονο. Τα κυριότερα συμπτώματα του άσθματος είναι ο βήχας, η δύσπνοια, το βάρος στο στήθος και ο συριγμός.
Ο ασθενής με άσθμα εμφανίζει νυκτερινές αφυπνίσεις, ενώ πριν εδραιωθεί μια τέτοια κλινική εικόνα παρουσιάζει πιθανώς βρογχική υπερ-ευαισθητοποίηση, η οποία εκδηλώνεται ως βήχας στην παρατεταμένη ομιλία, στο γέλιο, στις φωνές, στην εισπνοή ψυχρού αέρα, έπειτα από κοινό κρυολόγημα.
Η διάγνωση
Η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας γίνεται με βάση το ιστορικό, την αντικειμενική εξέταση (ρινοσκόπηση) και τη διενέργεια δερματικών test με τα υπεύθυνα ή πιθανά αλλεργιογόνα.
Οι δερματικές δοκιμασίες είναι απολύτως ασφαλείς, ανώδυνες και αξιόπιστες.
Πολλές φορές τα tests πρέπει να υποστηριχθούν από ανίχνευση ειδικής έναντι των υπεύθυνων αλλεργιογόνων IgE, μέσω εξέτασης αίματος. Ο συνδυασμός του ιστορικού του ασθενούς με τις εξετάσεις οδηγεί στη διάγνωση.
Πώς αντιμετωπίζεται;
Ο τρόπος αντιμετώπισης της αλλεργίας βασίζεται στο τρίπτυχο:
Αποφυγή, Φαρμακευτική θεραπεία, Ανοσοθεραπεία.
Η αποφυγή είναι θεραπευτικό όπλο μόνο στα αλλεργιογόνα που προέρχονται από επιθήλια ζώων και ημίμετρο στην αντιμετώπιση της αλλεργίας των ακάρεων.
Όσον αφορά στην αντιμετώπιση των γύρεων, η αποφυγή απλά δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί!
Η φαρμακοθεραπεία, συγκεκριμένα η συμπτωματική αντιμετώπιση και όχι η ίαση, γίνεται μέσω της αντιισταμινικής αγωγής, των ρινικών στεροειδών και των αντιλευκοτριενίων. Τα εν λόγω σκευάσματα είναι απολύτως ασφαλή, αλλά δεν τροποποιούν τη φυσική πορεία της νόσου, σε αντίθεση με την ανοσοθεραπεία.
Ποια φάρμακα χρησιμοποιούνται στην αλλεργική ρινίτιδα;
Αντιισταμινικά: Σταματούν τη δράση της ισταμίνης στα κύτταρα, που είναι υπεύθυνη για τα περισσότερα από τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Δρουν άμεσα, είναι εξαιρετικά ασφαλή και η μόνη παρενέργεια είναι η υπνηλία.
Ενδορρινικάsprayκορτικοστεροειδούς κορτιζόνης: Χρησιμοποιούνται στις βαρύτερες μορφές αλλεργικής ρινίτιδας και συχνότερα όταν το κύριο σύμπτωμα είναι το μπούκωμα, αλλά όχι για παρατεταμένο χρονικό διάστημα. Η ενδορινική κορτιζόνη δεν απορροφάται από τη μύτη και δεν πάει στο υπόλοιπο σώμα, ούτε προκαλεί κάποια τοπική βλάβη, για αυτό και χρησιμοποιείται ακόμα και από παιδιά για χρόνια, χωρίς παρενέργειες.
Ενδορρινικά Αποσυμφορητικά: Ανακουφίζουν μόνο από το μπούκωμα και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για 5-6 ημέρες πριν αρχίσουν να προκαλούν προβλήματα.
Η ανοσοθεραπεία είναι η ιατρική πράξη χορήγησης σταδιακά αυξανόμενων δόσεων παράγωγου αλλεργιογόνου σε έναν ασθενή, με σκοπό τη βελτίωση ή την εκρίζωση των συμπτωμάτων που οφείλονται σε αυτό. Λίγα λόγια για την ανοσοθεραπεία…
Τα κύρια ερωτήματα είναι κατά πόσον μετά τη διακοπή της ανοσοθεραπείας το αποτέλεσμα παραμένει, εάν η ανοσοθεραπεία αποτρέπει την εξέλιξη της ρινίτιδας σε άσθμα και επίσης κατά πόσο η ανοσοθεραπεία σε ένα αλλεργιογόνο αποτρέπει την ευαισθητοποίηση σε άλλα.
Οι μελέτες που υπάρχουν στη διάθεσή μας απαντούν καταφατικά σε όλα αυτά τα ερωτήματα, με συνέπεια να γνωρίζουμε σήμερα ότι η ενέσιμη ανοσοθεραπεία επάγει ανοσιακή και κλινική ανοχή, έχει μακροχρόνια αποτελεσματικότητα και τροποποιεί τη φυσική πορεία της νόσου.
Συμπερασματικά, ο ασθενής με αλλεργική ρινίτιδα πρέπει να αντιμετωπίζεται έγκαιρα πριν αυτή εξελιχθεί χρονικά και ανατομικά.
Γενικά, όπως καταλάβατε, είναι ένα θέμα που αφορά μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού!
Μπορεί να μην υπάρχει ίαση, υπάρχουν όμως τρόποι πρόληψης και αντιμετώπισης, αρκεί να είστε οπλισμένοι με υπομονή και επιμονή!
