Μυκητιάσεις και κολπίτιδες
αιτίες, συμπτώματα, θεραπεία και πρόληψη
Από την Ολίνα Ηλιάδου, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
Καλώς το, το καλοκαιράκι μας! Θάλασσα, βουτιές, ηλιοθεραπεία, απογεύματα στην παραλία με την παρέα μας, πίνοντας κοκτέιλ μπροστά στο κύμα με τα μαγιό και ατέλειωτες κουβέντες…τόσο ατέλειωτες που ξεχνάμε να αλλάξουμε μαγιό και τότε κάνουν την εμφάνιση τους οι ενοχλητικές κολπίτιδες!
Για πολλές γυναίκες, η υψηλή θερμοκρασία που χαρακτηρίζει αυτήν την εποχή, τα στενά ρούχα και τα υγρά μαγιό συνδέονται με την οδυνηρή σκέψη μιας πιθανής κολπίτιδας, ειδικά αν έχουν κάποια ευαισθησία και σχετικό ιστορικό. Αν ανήκατε στις τυχερές, απλά ενημερωθείτε για το πως να συνεχίσετε να απολαμβάνετε το καλοκαιράκι ανενόχλητες. Και όλες μαζί ας μάθουμε κάποια βασικά για αυτή την οικογένεια παθήσεων, ώστε να την αναγνωρίζουμε έγκαιρα, να την προλαμβάνουμε και να τη θεραπεύουμε!
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΛΠΙΤΙΔΑ
Ως κολπίτιδα χαρακτηρίζουμε το σύνολο των κολπικών ενοχλήσεων που μπορεί να οφείλονται σε μικροβιακή λοίμωξη ή φλεγμονή που έχει ως αποτέλεσμα να διαταράσσεται η σύσταση των φυσιολογικών κολπικών εκκρίσεων. Συνήθως, η κολπίτιδα είναι αποτέλεσμα μόλυνσης από παθογόνους μικροοργανισμούς όπως είναι τα βακτήρια και οι μύκητες, που είτε προέρχονται από το παχύ έντερο και μεταναστεύουν στον κόλπο διαμέσου του περινέου, είτε βρίσκουν την ευκαιρία να αναπτυχθούν εξαιτίας ορισμένων διαταραχών. Η κολπίτιδα συνήθως εκδηλώνεται με την ύπαρξη κνησμού και αυξημένων υγρών από τον κόλπο, τα οποία ορισμένες φορές είναι δύσοσμα.
Ο κόλπος υπό κανονικές συνθήκες αποικίζεται από ένα μεγάλο αριθμό μικροοργανισμών, οι οποίοι είναι γνωστοί ως γαλακτοβάκιλλοι και αποτελούν την φυσιολογική χλωρίδα. Πρόκειται δηλαδή για μικροοργανισμούς οι οποίοι πρέπει να υπάρχουν φυσιολογικά στον κόλπο. Η παρουσία αυτών των μικροοργανισμών είναι επιθυμητή, γιατί χάρη σε ουσίες που παράγουν, διατηρούν το pH του κόλπου σε επιθυμητές τιμές και εμποδίζουν την ανάπτυξη κάποιων άλλων μικροοργανισμών, οι οποίοι δεν πρέπει να βρίσκονται στον κόλπο (παθογόνοι μικροοργανισμοί). Στην περίπτωση της κολπίτιδας λοιπόν αναπτύσσονται κάποιοι παθογόνοι μικροοργανισμοί σε βάρος της φυσιολογικής χλωρίδας, διαταράσσοντας έτσι την ισορροπία του pH και αυτό κλινικά εκδηλώνεται με τη μορφή κνησμού και υγρών στο κόλπο.
Τέτοιοι μικροοργανισμοί μπορεί να είναι μύκητες και τριχομονάδες (που είναι οι πιο συνηθισμένοι), χλαμύδια, μυκόπλασμα, μικρόβια (αερόβια και αναερόβια) καθώς και ιοί σαν αυτούς που προκαλούν τον έρπητα των γεννητικών οργάνων (ιός HSV) και τα κονδυλώματα (ιός HPV). Και φυσικά δεν πρέπει να ξεχνάμε πως ορισμένοι τύποι του ιού HPV ενοχοποιούνται για δυσπλασίες (προκαρκινικές αλλοιώσεις) και καρκίνο στον τράχηλο της μήτρας και το αιδοίο.
Ας δούμε όμως λίγο πιο αναλυτικά τα πιο συχνά εμφανιζόμενα είδη κολπίτιδας.
ΕΙΔΗ ΚΟΛΠΙΤΙΔΑΣ
Μυκητιασική κολπίτιδα
(Συχνότητα εμφάνισης 20-25%, medscape Δεκ .2017)
Συνήθως είναι υπεύθυνη η Candida albicans. Η Candida albicans είναι ένας από τους μύκητες που αποτελούν τη φυσιολογική εντερική χλωρίδα και ελέγχεται από το ανοσοποιητικό. Σε υπεραύξησή της προκαλείται κολπίτιδα με κύριο σύμπτωμα της τον έντονο κνησμό. Το έκκριμα είναι λευκού χρώματος, θυμίζει μαλακό τυρί ή κομμένο γιαούρτι χωρίς όμως να υπάρχει οσμή.
Βακτηριακή κολπίτιδα
(Συχνότητα εμφάνισης 40-45%)
Ο τύπος αυτός κολπίτιδας οφείλεται σε διάφορους μικροοργανισμούς με συχνότερο την Gardnerella vaginalis, ένα βακτήριο που ενοχοποιείται για το 95% των περιπτώσεων. Στην πραγματικότητα η βακτηριακή κολπίτιδα είναι ένας μαζικός αποικισμός του κόλπου από διάφορα μικρόβια. Αρκετές γυναίκες είναι ασυμπτωματικές. Σε άλλες περιπτώσεις το κολπικό έκκριμα είναι λιγοστό και γκριζόλευκο με δυσάρεστη οσμή ψαριού. Θεωρείται σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα και συχνά συνυπάρχει με τριχομοναδική ή μυκητιασική κολπίτιδα.
Τριχομοναδική κολπίτιδα
(Συχνότητα εμφάνισης 15-20%)
Είναι συνήθης στην αναπαραγωγική ηλικία και οφείλεται στην τριχομονάδα, ένα αναερόβιο πρωτόζωο. Η τριχομονάδα βρίσκεται στο 20% περίπου των γυναικών, χωρίς να δίνει συμπτώματα κολπίτιδας. Όταν εμφανιστεί τριχομοναδική κολπίτιδα, παρατηρείται λεπτόρρευστη δύσοσμη έκκριση, κιτρινοπράσινου χρώματος, συχνά αφρώδης που συνοδεύεται από ερυθρότητα και κνησμό. Τα μικρά χείλη και η είσοδος του κόλπου είναι ερυθρά, ενώ ο βλεννογόνος του κόλπου είναι γεμάτος από αιμορραγικές κηλίδες.
Κολπίτιδα από χλαμύδια
Πρόκειται για μία σεξουαλικώς μεταδιδόμενη μορφή κολπίτιδας. Τα χλαμύδια είναι μια ομάδα βακτηρίων και ονομάζονται Chlamydia Trachomatis. Οι περισσότερες γυναίκες είναι ασυμπτωματικές και εάν η μόλυνση δεν αντιμετωπιστεί θεραπευτικά, ενδέχεται να προκαλέσει προβλήματα στα αναπαραγωγικά όργανα της γυναίκας, μειώνοντας τις πιθανότητες της να μείνει έγκυος στο μέλλον.
Φυσικά υπάρχουν κάποιοι παράγοντες που επιβαρύνουν ή ευνοούν την ανάπτυξη των μικροβίων αλλά και κάποιες κατευθυντήριες ώστε να προλάβουμε την εξέλιξη μιας κολπίτιδας!
ΘΕΡΑΠΕΙΑ
Σε κάθε περίπτωση, για να είστε ξέγνοιαστες χειμώνα- καλοκαίρι, αν παρατηρήσετε κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα κολπίτιδας, μην αμελήσετε να επισκεφτείτε τον γυναικολόγο σας, ώστε να αντιμετωπιστεί έγκαιρα και σωστά το πρόβλημά σας. Η διαδικασία της διάγνωσης, εκτός από τη λήψη αναλυτικού ιστορικού και την κλινική εξέταση, γίνεται με την καλλιέργεια κολποτραχηλικού υγρού για να εντοπιστεί το μικρόβιο. Στη συνέχεια, γίνεται αντιβιόγραμμα ώστε να δοθεί η κατάλληλη αγωγή. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει τη λήψη κάποιου αντιβιοτικού ανάλογα με το μικρόβιο, σε συνδυασμό με κολπικά υπόθετα ή κρέμες. Σε κάποιες περιπτώσεις ενδείκνυται να ακολουθήσει και ο σύντροφος αγωγή.
Καλές διακοπές!
