Ο χειμώνας είναι ήδη εδώ και μαζί του βέβαια φέρνει και μια μελαγχολία την οποία εξυμνούν πολλοί ποιητές και συγγραφείς στο λόγο τους, όπως ο Μποντλέρ! Αυτό μας κάνει να αναρωτιόμαστε: μήπως δεν έχουν έναν καλό φαρμακοποιό να τους δώσει μια σωστή και ολοκληρωμένη συμβουλή, ώστε να αντιμετωπίσουν το κρύο πιο αποτελεσματικά και να μην το βλέπουν με τέτοιο πεσιμισμό; Ίσως όχι, ίσως ναι!
Από την ΟΛΙΝΑ ΗΛΙΑΔΟΥ, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
ΓΡΙΠΗ ΚΑΙ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟΣ
Ακόμη και αν θεωρούμε πως δεν μας αγγίζει ή δεν την λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη, η γρίπη μπορεί να εμφανιστεί σε όλα τα ηλικιακά γκρουπ, χωρίς να προϋπάρχει απαραίτητα κάποιο πρόβλημα υγείας. Για να είμαστε ακριβείς και χωρίς να θέλουμε να υπερβάλουμε, κάθε χρόνο ελλοχεύει ο κίνδυνος της επιδημίας με γρίπη, ένας κίνδυνος που δεν είναι εύκολο να προβλεφτεί έως ότου εκείνη ξεσπάσει. Για το λόγο αυτό η σύσταση εμβολιασμού πρέπει να γίνεται χωρίς καθυστέρηση στην αρχή του φθινοπώρου με την παραλαβή των εμβολίων στο φαρμακείο γιατί απαιτούνται 2-3 εβδομάδες για να ενεργοποιηθεί η ανοσία. Επίσης δεν μπορούμε να προβλέψουμε τους υπότυπους του ιού που κυκλοφορούν αλλά ούτε τη μαζικότητα της ενδεχόμενης επιδημίας.
Η αποτελεσματικότητα του μαζικού εμβολιασμού ποικίλλει ανάλογα με την ηλικία, αλλά και την κατάσταση της υγείας του καθενός και αποτελεί ένα εγκεκριμένο και σίγουρο μέσο πρόληψης.
10 λόγοι για τους οποίους πρέπει να γίνει ο αντιγριπικός εμβολιασμός
- 1. Είναι καλός για τον οργανισμό, ανεξαρτήτως ηλικίας, όσο κοινότυπο και αν ακούγεται. Εξαρχής τα συμπτώματα της γρίπης είναι πολύ ενοχλητικά (έντονη κόπωση, υψηλός πυρετός), διαρκούν 5-10 ημέρες και επιβάλλουν τη διακοπή κάθε δραστηριότητας για κάποιες ημέρες. Αν κανείς δεν προσέξει, τα συμπτώματα μπορεί να διαρκέσουν και εβδομάδες. Να σημειωθεί εδώ πως σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να αποβούν μοιραία, ακόμη και αν ο ασθενής βρίσκεται σε πρότερη εξαιρετική κατάσταση υγείας.
- Είναι κάτι που γίνεται και για τους ανθρώπους γύρω μας. Η γρίπη είναι εξαιρετικά μεταδοτική τις πρώτες 24-48 ώρες και μπορεί να πλήξει ευπαθείς ομάδες, όπως τα νεογέννητα ή παιδιά που δεν έχουν εμβολιαστεί, ηλικιωμένους ή άλλες ευπαθείς ομάδες.
- Σε ηλικίες άνω των 65 ετών, η γρίπη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο για άλλες βακτηριακές λοιμώξεις και σε κάποιες περιπτώσεις επιβάλλεται και ο εμβολιασμός για πνευμονιόκοκκο. Πολλά άτομα δεν δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους κίνδυνους που μπορεί να κρύβει μια απλή «γριπούλα» και μπορεί να κολλήσουν οτιδήποτε.
- Κάποτε η γρίπη θεωρείτο σπάνια στα παιδιά. Πλέον γνωρίζουμε ότι όσον αφορά τα βρέφη και τα παιδιά κάτω των 3 ετών, η γρίπη εμφανίζετε πολύ συχνά, κυρίως σε όσα πηγαίνουν σχολείο, και τα παιδιά αυτά αποτελούν μια μεγάλη ομάδα φορέων. Συνήθως στα παιδιά κάτω των 2 ετών η γρίπη συνδέεται με μια ωτίτιδα ή μια βρογχίτιδα.
- Σε ασθενείς με άσθμα ή κάποιο άλλο αναπνευστικό νόσημα όπως ΧΑΠ, ο εμβολιασμός επίσης επιβάλλεται και έχει και θετικά αποτελέσματα.
- Σε άτομα που πάσχουν από καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως καρδιακή ανεπάρκεια, αρρυθμίες, αγγειακή νόσος, βαλβιδοπάθειες, επίσης επιβάλλεται ο εμβολιασμός.
- Οι διαβητικοί είτε τύπου 1 είτε τύπου 2, από τη στιγμή που έχουν αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, έχουν μεγαλύτερη προδιάθεση να κολλήσουν έναν ιό ή κάποιο βακτήριο. Επιπλέον, οι νεφρικές παθήσεις που συχνά συνδέονται με τον διαβήτη, αποτελούν επίσης ένδειξη για αντιγριπικό εμβολιασμό.
- Οι γυναίκες κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους ή όταν προσπαθούν να κάνουν παιδί αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου κυρίως στο 2ο τρίμηνο.
- Όταν πρόκειται για ταξίδια, κυρίως με γκρουπ, και με πολύ κόσμο σε κλειστούς χώρους όπως στο αυτοκίνητο, στο λεωφορείο, στο τρένο ή για ταξίδια σε εξωτικές χώρες, ο εμβολιασμός επιβάλλεται πάντα.
- Οι επαγγελματίες υγείας που έρχονται σε επαφή με κόσμο που νοσεί ή με κόσμο που μπορεί εύκολα να κολλήσει κάτι που δυνητικά μπορεί να του μεταφέρουν, καλό θα ήταν επίσης να λάβουν τα κατάλληλα μέτρα και να εμβολιαστούν.
ΕΠΟΧΙΑΚΕΣ ΕΠΙΔΗΜΙΕΣ
Βρογχίτιδες και γαστρεντερίτιδες
Κάθε χειμώνα η ίδια ιστορία…. Είτε πρόκειται για ένα βαρύ χειμώνα είτε όχι, είτε διαρκέσει πολύ είτε όχι, οι γαστρεντερίτιδες και οι βρογχίτιδες ξεσπάνε ταυτόχρονα. Ξέρετε πώς να βοηθήσετε τους ασθενείς σας να τις αντιμετωπίσουν;
Κάθε χειμώνα το ένα τέταρτο των βρεφών υποφέρουν από βρογχίτιδα, κυρίως από τον Οκτώβριο έως τον Μάρτιο, με τη συχνότητα κρουσμάτων να φτάνει στο υψηλότερο επίπεδο τους μήνες Δεκέμβριο και Ιανουάριο. Η βασική αιτία είναι κάποιος ιός , όπως ο ιός της γρίπης. Το 95% των παιδιών προσβάλλονται από ιό του αναπνευστικού πριν την ηλικία των 2 ετών, χωρίς να εμφανίσουν συμπτώματα διαφορετικά του πυρετού και ξηρού βήχα για κάποιες μόνο ημέρες.
Οι ιοί που σχετίζονται με γαστρεντερίτιδα είναι διάφοροι και πολυάριθμοι. Το κρύο ευνοεί τη μετάδοση των ιών οι οποίοι μεταδίδονται και με τα σταγονίδια του βήχα και το σάλιο ή μέσω αντικειμένων που έχει πιάσει κάποιος ασθενής. Η βασική οδός προφύλαξης είναι η τήρηση των κανόνων υγιεινής και η διατήρηση αποστάσεων ασφαλείας με όσους συναναστρεφόμαστε για να αποφύγουμε να μολυνθούμε ή να νοσήσουμε.
Θεραπευτικές λύσεις
Ευερεθιστότητα, βήχας και μια γενική ανησυχία είναι ορισμένα συμπτώματα της βρογχίτιδας. Γενικά, η λοίμωξη εξελίσσεται σε 10 μέρες αλλά ο βήχας επιμένει δυο ή και περισσότερες εβδομάδες. Πριν την ηλικία των 3 μηνών καλό θα ήταν να συμβουλευτούμε τον γιατρό, αν το παιδί εμφανίσει ένα από τα παραπάνω συμπτώματα. Γενικές οδηγίες είναι η χορήγηση παρακεταμόλης, πολλά υγρά, οι ρινικές πλύσεις με φυσιολογικό ορό και κάποιες ανακουφιστικές εισπνοές με κάποιο βάλσαμο αιθερίων ελαίων. Σε καμία περίπτωση δεν συνίσταται η αντιβίωση χωρίς τη συμβουλή γιατρού, καθώς η λοίμωξη αν είναι ιϊκής προέλευσης δεν θα υποχωρήσει, αλλά ούτε και σιρόπια βλεννολυτικά ή αντιβηχικά ενδείκνυνται.
Σε περίπτωση γαστρεντερίτιδας στα παιδιά, καλό θα ήταν να συστήσουμε φακελάκια με ηλεκτρολύτες, ώστε να αποφευχθεί η αφυδάτωση μαζί με κάποιο αναλγητικό-αντιπυρετικό. Σε κάποιες περιπτώσεις, κάποιο σπασμολυτικό, ένα αντιδιαρροϊκό, κάποια προσροφητική ουσία ή ένα προβιοτικό, ενδείκνυνται.
ΠΟΝΟΙ ΣΤΙΣ ΑΡΘΡΩΣΕΙΣ
Με την επιστροφή της υγρασίας και του κρύου , πολλοί ασθενείς παραπονιούνται για ρευματικούς πόνους. Ωστόσο, τα επιστημονικά στοιχεία δεν επιβεβαιώνουν την επίδραση του κλίματος στους ρευματισμούς. Ο Φαρμακοποιός οφείλει να δώσει τις σωστές συμβουλές στους ασθενείς του για να ανακουφιστούν από τους πόνους.
Υπάρχει η πεποίθηση ότι ο βροχερός καιρός και το κρύο θεωρούνται επιβαρυντικοί παράγοντες για τους ρευματισμούς. Πρόκειται για μια συλλογικά αποδεκτή σκέψη, η οποία περνά μέσα από τις γενιές. Είναι όμως επιστημονικά αποδεδειγμένη η επίδραση του κλίματος στους ρευματισμούς; Και αν ναι, με ποιο μηχανισμό δράσης; Από ιατρική και επιστημονική άποψη, ωστόσο, υπάρχουν πολλά άγνωστα στοιχεία για να διαπιστωθεί η επίδραση του κλίματος σε αυτές τις περιπτώσεις. Υπάρχει δυσκολία στην κατανόηση του πώς και γιατί οι πόνοι στις αρθρώσεις περιγράφονται ιδιαίτερα τον χειμώνα από τους ασθενείς με οστεοαρθρίτιδα, φλεγμονώδεις παθήσεις ή ασθενείς με ινομυαλγία.
Ψυχολογικοί παράγοντες
Χωρίς να τίθεται υπό αμφισβήτηση η αντίληψη των ασθενών, οι γιατροί παραμένουν αμφίβολοι σχετικά με την επίδραση του κλίματος, ιδιαίτερα με τις αλλαγές του καιρού, λόγω έλλειψης επιστημονικής τεκμηρίωσης. Μέχρι σήμερα, καμία μελέτη δεν μπόρεσε να προσδιορίσει αυτόν τον σύνδεσμο, πόσο μάλλον να εξηγήσει την αιτία του. Αλλαγή της ατμοσφαιρικής πίεσης, μείωση των θερμοκρασιών ή μείωση της ηλιοφάνειας; Η φωτεινότητα θα μπορούσε να είναι ένα στοιχείο απάντησης ως προς την αφύπνιση των ρευματικών πόνων. Είναι πράγματι αναγνωρισμένο ότι η μείωση του φωτός το φθινόπωρο και το χειμώνα έχει ψυχολογικές επιπτώσεις. Από την άλλη πλευρά, οι διαταραχές της διάθεσης είναι παράγοντες που επιβαρύνουν τον πόνο. Διότι πράγματι πρόκειται για τον πόνο και όχι για επιδείνωση της νόσου. Εάν οι ασθενείς με ρευματισμούς παραπονιούνται για πόνο όταν πλησιάζει ο χειμώνας, τι γίνεται με τον πόνο που σχετίζεται με άλλες χρόνιες παθήσεις, όπως ο καρκίνος; Θα ήταν ενδιαφέρον να διευρυνθεί η ανάλυση για να κατανοηθεί καλύτερα η συνολική σχέση μεταξύ των μετεωρολογικών αλλαγών και των μηχανισμών του πόνου.
Παράγοντες κινδύνου
Αν και οι επιπτώσεις των μετεωρολογικών φαινομένων στη ρευματολογία παραμένουν αινιγματικές, υπάρχουν παράγοντες που επιδεινώνουν την κατάσταση και έχουν προσδιοριστεί. Η αύξηση βάρους ενισχύει την επιδείνωση της οστεοαρθρίτιδας. Αυτό αφορά το γόνατο, το ισχίο, αλλά και τα δάχτυλα. Ο χειμώνας χαρακτηρίζεται από τρόφιμα που είναι φτωχότερα σε λαχανικά, πιο λιπαρά, προωθώντας την αύξηση βάρους. Είναι σημαντικό να συμβουλεύουμε τους ασθενείς να τρώνε υγιεινά και ισορροπημένα, κυρίως λαχανικά και φρούτα. Ένας άλλος παράγοντας που ευνοείται από ένα βροχερό και κρύο κλίμα είναι η καθιστική ζωή. Η σωματική δραστηριότητα είναι απαραίτητη, καθώς βοηθά στην ενίσχυση των μυών γύρω από την άρθρωση. Η σωματική δραστηριότητα είναι επίσης ένας καλός τρόπος για να περιοριστεί η αύξηση του σωματικού βάρους.
Θεραπευτικές λύσεις
Ο φαρμακοποιός διαθέτει ένα σύνολο προϊόντων για την ανακούφιση του ρευματικού ασθενούς.
- Παυσίπονα και αντιγλεγμονώδη φάρμακα τοπικά ή συστηματικά,
- Η φυτοθεραπεία αποτελεί γενικά μια προτιμώμενη εναλλακτική λύση. Μπορούν να προταθούν συμπληρώματα βασισμένα στην ιτιά, την τσουκνίδα και το αργανέλαιο.
- Συμπληρώματα διατροφής με βάση τη γλυκοζαμίνη, τη θειϊκή χονδροϊτίνη και το πυρίτιο, στοχεύουν στη βελτίωση της σωστής λειτουργίας των χόνδρων.
- Η αρωματοθεραπεία προσφέρει επίσης ικανοποιητικές λύσεις, με gaultheria, juniper, ylang-ylang ή θυμάρι. Το Rhododendron chrysanthum προτείνεται σε άτομα ευαίσθητα στην αλλαγή της θερμοκρασίας και το Dulcamara σε άτομα ευαίσθητα στην υγρασία. Το Ledum palustre μπορεί να προταθεί εάν ο πόνος “ξυπνήσει” σε περίπτωση κρυολογήματος.
- Η εφαρμογή θερμότητας ως αναλγητικού μπορεί να γίνει με θερμικά μαξιλάρια για τους αγκώνες, τα γόνατα και τους ώμους.
