Το άσθμα, αποτελεί μια χρόνια φλεγμονή των βρόγχων στην οποία συμμετέχουν πολλά διαφορετικά κύτταρα, προκαλώντας στένωση των βρόγχων (αεραγωγών) και κατά συνέπεια βήχα, δύσπνοια, βάρος στο στήθος, συριγμό («σφύριγμα»).
Τα παραπάνω συμπτώματα, μπορεί να υπάρχουν μεμονωμένα ή να συνυπάρχουν. Επίσης το άσθμα, χαρακτηρίζεται από “βρογχική υπερ-εκδήλωση” που εκφράζεται από βήχα στο γέλιο, στην παρατεταμένη ομιλία, στις φωνές και από νυκτερινές αφυπνίσεις.
Μια ξαφνική, σοβαρή εμφάνιση των συμπτωμάτων, είναι γνωστή ως κρίση άσθματος ή οξεία επιδείνωση του άσθματος. Ανάλογα με την ένταση και τη διάρκεια μιας τέτοιας κρίσης, είναι πιθανή ακόμη και η εισαγωγή του ατόμου σε νοσοκομείο!
Το παιδικό άσθμα έχει κοινά στοιχεία με αυτό των ενηλίκων, αλλά ταυτόχρονα έχει και πολλές διαφορές. Αιτιολογικά οφείλεται σε έναν συνδυασμό ατοπίας (σύνδρομο αλλεργικών ερεθιστικών εκδηλώσεων στο δέρμα και άσθματος) και μιας μεταλοιμώδους κατάστασης. Η σημασία της παρακολούθησης και της ρυθμιστικής αγωγής είναι πολύ σημαντική στην πρόληψη των κρίσεων και στην αποφυγή εισαγωγής στο νοσοκομείο, που αναμφισβήτητα προκαλεί αναστάτωση στην οικογένεια ενός παιδιού. Είναι λοιπόν απαραίτητο σε ένα παιδί να ελέγχεται εάν είναι αλλεργικό, διότι αυτομάτως αλλάζει η πρόγνωση της πορείας του άσθματος.
Τα περισσότερα παιδιά που έχουν συριγμό με τις ιώσεις του αναπνευστικού, θα σταματήσουν να έχουν αυτά τα συμπτώματα μεγαλώνοντας. Αν το παιδί σας έχει ατοπική δερματίτιδα ή ευαισθησία σε αλλεργιογόνα, αν υπάρχουν καπνίζοντες στην οικογένεια ή οικογενειακό ιστορικό αλλεργιών, τότε υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα επιμονής των συμπτωμάτων του άσθματος σε μεγαλύτερη ηλικία. Το 50% των παιδιών που θα ξεπεράσουν τα συμπτώματα μέχρι την εφηβεία, θα εμφανίσουν πάλι άσθμα στην ενήλικο ζωή τους. Δυστυχώς, δεν υπάρχει τρόπος να προβλέψουμε με ακρίβεια ποιού το άσθμα θα υποχωρήσει και ποιού θα επανεμφανιστεί στην ενήλικο ζωή.
Ο αριθμός των μικρών ασθενών με άσθμα αυξάνεται σταθερά τα τελευταία χρόνια! Αυτή τη στιγμή, υπολογίζεται πως περίπου 300.000.000 άτομα πάσχουν από άσθμα σε όλο τον κόσμο, ενώ παιδιά και έφηβοι έως 17 ετών, χάνουν ετησίως 10.000.000 σχολικές ημέρες εξαιτίας του άσθματος. Αν και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε ηλικία (ακόμη και στη βρεφική), συνήθως τα πρώτα συμπτώματα εμφανίζονται γύρω στην ηλικία των 5 ετών. Στην πρώτη παιδική ηλικία είναι πιο συχνό στα αγόρια, ενώ τα ποσοστά εξισώνονται στην εφηβεία.
Τί το προκαλεί όμως και τί σχετίζεται με την εμφάνισή του;
Αίτια που επιδεινώνουν το άσθμα
- Η άσκηση, καθώς η έξαρση των συμπτωμάτων στην άσκηση συνήθως σημαίνει μη καλά ελεγχόμενο άσθμα,
- Το κλάμα και το γέλιο,
- Η επαφή με τα ακάρεα της οικιακής σκόνης, το τρίχωμα των ζώων, το γρασίδι και η γύρη των δέντρων και των λουλουδιών,
- Η έκθεση στην ατμοσφαιρική ρύπανση, ιδίως στον καπνό του τσιγάρου (έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης άσθματος στα παιδιά, ενώ αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες ανάπτυξης κρίσης άσθματος),
- Ο κρύος αέρας, οι απότομες αλλαγές του καιρού και οι απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας.
Η φαρμακευτική αγωγή για το άσθμα
Η φαρμακευτική θεραπεία, εξαρτάται από το πόσο βαριά και πόσο συχνά είναι τα συμπτώματα του παιδιού. Συνεπώς είναι εξατομικευμένη, όπως και το σχέδιο δράσης για αντιμετώπιση ασθματικής κρίσης.
Ο παιδοαλλεργιολόγος είναι ο πλέον κατάλληλος ειδικός στον οποίο θα πρέπει απευθυνθείτε.
Επειδή τα περισσότερα παιδιά αδυνατούν να πάρουν σωστά τα εισπνεόμενα φάρμακά τους κατευθείαν από τη συσκευή τους, θα πρέπει να λαμβάνονται με ειδική μάσκα ή νεφελοποιητή, ανάλογα με την ηλικία του παιδιού.
Η σημασία της ενημέρωσης
Ο θεράπων ιατρός, στην αρχή της δοθείσης θεραπείας, θα πρέπει να ενημερώνει και να εκπαιδεύει σωστά, είτε τα μεγαλύτερα παιδιά, είτε τους γονείς, για τη σωστή χρήση των παραπάνω συσκευών και σε κάθε επίσκεψη, θα πρέπει να εκτιμάται η συμμόρφωση λήψης των φαρμάκων.
Πρέπει, λοιπόν, να κατανοήσουμε κάποια βασικά σημεία σχετικά με το παιδικό άσθμα, όπως το γεγονός ότι να εκπαιδευτούμε ως προς αυτό και όχι να το δαιμονοποιούμε και να το φοβόμαστε! Η σωστή και πλήρης ενημέρωση και εκπαίδευση, θα παρέχει στα παιδιά μας μια φυσιολογική και πλήρως λειτουργική καθημερινότητα. Τέλος, να έχουμε πάντα υπόψη μας ότι η θεραπεία του άσθματος είναι συμπτωματική, το οποίο σημαίνει πως δεν τη σταματάμε κατά βούληση ή μετά από μια εβδομάδα, όπως θα κάναμε με μια αντιβίωση. Ο θεράπων ιατρός, είναι αυτός που θα αποφασίσει πότε θα διακοπεί η θεραπεία.
Επομένως, μη φοβηθείτε… Εκπαιδευτείτε!
Από την Ολίνα Ηλιάδου, MSc Clinical Pharmacologist, MBA in Pharmacy Management, MPharm
